Grzyb Chaga: Jak stosować? Dawkowanie i właściwości
W medycynie ludowej i naturalnej grzyb chaga (Inonotus obliquus) jest znany i chętnie stosowany jako wsparcie funkcjonowania organizmu i wsparcia dobrego nastroju. Co ciekawe grzyb ten nazywany jest „darem boga” czy „grzybem nieśmiertelności”. Chaga rośnie we wschodniej części Europy i Azji. W medycynie syberyjskiej jego prozdrowotne właściwości są wykorzystywane od wieków. Mówi się, że grzyb chaga jest silnym antyoksydantem i należy do grupy roślin adaptogennych. W Polsce chaga zyskuje popularność, jako naturalny suplement diety. Zastanawiasz się jak włączyć do codziennej diety suplementy z grzybem chaga i jakie właściwości prozdrowotne posiada? Zapraszamy, przeczytaj artykuł.
Opis i pochodzenie grzyba chaga
Chaga jest bogatym źródłem: triterpen, polisacharydów, melaniny, beta-glukanu, polifenoli, betuliny (działającej silnie antynowotworowo). Grzyb ten rośnie w postaci narośla na korze drzew liściastych, a jego wzrost jest powolny. W Polsce występuje niezwykle rzadko i jest pod częściową ochroną. Kolor grzyba chaga jest ciemny, właściwie czarny, stąd jego nazwa - „czernidło” lub „czarcie oko”. W Polsce znany jest jako „czarna huba brzozowa”. W Rosji Ludowej chaga była bardzo często stosowana jako szeroko pojęte wsparcie zdrowia na wielu poziomach, podobna sytuacja miała miejsce w Chinach. Obecnie w Europie Zachodniej, dopiero poznajemy dobroczynne właściwości chagi. Można jednak powiedzieć, że grzyb zyskuje coraz większą popularność. W tradycyjnej medycynie ludowej ekstrakt z „czarnego grzyba” podawany był za pomocą długo zaparzonego naparu, który pozostawiano nawet do 48h.
Historyczne zastosowanie w różnych kulturach
Grzyb chaga jest znany w Azji, Europie Wschodniej, Kanadzie. Chaga była chętnie używana w medycynie ludowej Chin, Syberii czy Polski. Co ciekawe znalezione receptury z czasów średniowiecza zawierają pierwsze wzmianki o zastosowaniu w leczeniu naturalnym “grzybów nadrzewnych”, w tym chagi. Zielarze w Syberii stosowali grzyb chaga, jako wsparcie zdrowia jelit, jako leczenie niestrawności czy wsparcie witalności. W Chinach właściwości chagi wykorzystywano jako wsparcie układu sercowo-naczyniowego i wsparcie dobrego samopoczucia. W medycynie ludowej, czarny grzyb bytujący na korze drzew liściastych, był znany ze swoich właściwości przeciwzapalnych, przeciwnowotworowych i przeciwbakteryjnych. Można podkreślić, że grzyb chaga zyskał dużą popularność w ostatnich latach jako "superfood" a jego tradycyjne zastosowanie jest potwierdzone przez kolejne badania naukowe.
Skład i związki czynne
Właściwości prozdrowotne chagi wynikają z jej bogatego składu. Naukowcy w inonotus obliquus znaleźli:
-
Polisacharydy, w tym beta-glukany, które w znaczący sposób wspierają układ odpornościowy, ponieważ działają przeciwzapalnie, antynowotworowo, przeciwwirusowo. Wspierają odpowiedź immunologiczną. Dodatkowo związki te skutecznie wspierają usuwanie z organizmu wolnych rodników.
-
Triterpenoidy to związki takie jak: betulina i kwas betulinowy. Występują one w roślinach, również we wszystkich w grzybach. Triterpenoidy mają duży potencjał antynowotworowy i wciąż prowadzone są badania naukowe na ten temat. Nie można zapomnieć o ich znaczeniu dla układu odpornościowego, wspierają one wysoką odporność.
-
Melaniny odpowiadają za kolor grzyba chagi czyli są naturalnym barwnikiem. Pigmenty naturalne roślin, są zazwyczaj silnymi antyoksydantami i tak też jest w przypadku grzyba chagi. Melaniny chronią organizm przed wystąpieniem stresu oksydacyjnego. Chaga jest jednym z najbogatszych naturalnych źródeł melaniny
-
Polifenole są również silnymi antyoksydantami. Przeciwutleniacze: chronią DNA przed uszkodzeniami, wspierają układ sercowo-naczyniowy, wspierają metabolizm energetyczny na poziomie komórkowym, opóźniają proces starzenia czy wspierają profilaktykę antynowotworową.
-
SOD - Superoxide Dismutase (Dysmutaza ponadtlenkowa) to enzym, który jest ważny ze względu na ochronę organizmu przed stresem oksydacyjnym. Znany jest z tego, że neutralizuje szkodliwe anionorodniki ponadtlenkowe, czyli reaktywne formy tlenu. Grzyb chaga ma większy potencjał antyokstdacyjny, iż jagoda goji.
-
Aminokwasy - grzyb chaga zawiera w swoim składzie tryptofan, glicynę i cysteinę. Aminokwasy te są ważne dla zdrowia człowieka. Warto zaznaczyć, że suplementy z grzybem chaga, szczególnie są polecane osobom na diecie wegańskiej i wegetariańskiej, sportowcom czy seniorom.
-
Witaminy i minerały - w bogatym składzie chagi znaleźć można: witaminy z grupy B i witaminę D3, a z minerałów: magnez, potas, cynk, selen, żelazo i wapń.
-
Błonnik ma pozytywny wpływ na zachowanie prawidłowego mikrobiomu w jelitach. Wspiera proces odchudzania dzięki zachowaniu uczucia sytości, co pozwala zachować samodyscyplinę i „nie podjadać” między posiłkami. Warto także zaznaczyć, że błonnik może wspierać normalizację poziomu cholesterolu.
Korzyści zdrowotne i mechanizmy działania
Grzyb chaga uważany jest za superfoods. Wspiera on w znaczący sposób zachowanie zdrowia i dobrego samopoczucia. Korzyści z suplementacji chagi, są sprawdzane w kontekście medycyny naturalnej i rosnącej popularności roślin adaptogennych. Warto wspomnieć, że chaga jest dostępna w różnych formach takich jak: ekstrakt płynny, kapsułki, proszek czy tabletki. Warto pamiętać, że choć grzyb chaga ma wiele potencjalnych korzyści zdrowotnych, zawsze należy skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem jego suplementacji, zwłaszcza w przypadku chorób przewlekłych lub przyjmowania leków na stałe. Do najczęściej wymienianych korzyści zdrowotnych cieszącego się coraz większym uznaniem grzyba chaga zaliczyć można:
Wsparcie układu odpornościowego
Huba brzozowa na odporność, była stosowana w medycynie naturalnej, od wielu wieków. W medycynie ludowej Chin czy Syberii grzyb ten stanowił ważny element, wsparcia układu odpornościowego. Co ciekawe chaga była także używana jako wsparcie leczenia chorób immunologicznych, ponieważ wierzono, że wpływa ona korzystnie na normalizację pracy układu immunologicznego. Mówi się, że chaga zwiększa aktywność komórek odpornościowych, działa przeciwzapalnie, zwiększa liczbę limfocytów jak również makrofagów. Dzięki zmniejszeniu poziom cytokin prozapalnych można się spodziewać, że suplementacja naturalnych produktów z chagą może wpływać korzystnie na zmniejszenie stanów zapalnych. Dodatkowo chaga wspiera produkcję interferonu w organizmie, czyli białka o silnym działaniu przeciwwirusowym.
Wsparcie dobrego nastroju
Czy wiesz, że grzyb chaga jest zaliczany do roślin adaptogennych? Oznacza to, że wspiera on adaptację organizmu do czynników stresogennych każdego dnia. Może mieć to duże znaczenie dla osób, które prowadzą szybki, nieregularny i stresujący styl życia. Jeśli wiesz, że czeka Cię egzamin czy stresujący czas to warto sięgnąć właśnie po adaptogeny. Rośliny adaptogeny takie jak grzyb chaga polecane są przez osoby zajmujące się medycyną naturalną jako cenne wsparcie dobrej jakości snu i procesów poznawczych.
Przeciwzapalne właściwości chagi
Chga jak wspomniano wcześniej, zmniejsza działanie cytokin prozapalnych, to z kolei wspiera leczenie stanów zapalnych. Jako antyoksydant chaga zmniejsza także ilość wolnych rodników w organizmie, co nie tylko chroni przed powstaniem stresu oksydacyjnego, ale także zmniejsza prawdopodobieństwo powstania nowych stanów zapalnych.
Antyoksydacyjne działanie
Dzięki redukcji liczby wolnych rodników grzyb chaga wspiera profilaktykę wystąpienia stresu oksydacyjnego. Chaga jako przeciwutleniacz: chroni DNA przed uszkodzeniami, wspiera metabolizm energetyczny na poziomie komórki, wspiera profilaktykę antynowotworową czy wspiera zdrowie układu sercowo-naczyniowego. Antyoksydanty korzystnie wspierają urodę i opóźniają proces starzenia organizmu.
Korzyści dla wątroby
Pozytywny wpływ grzyba chagi na zdrowie wątroby jest wciąż tematem badań. Mówi się, że chaga ma potencjalnie duże właściwości prozdrowotne wspierające prawidłowe działanie i regenerację wątroby. Jako silny antyoksydant, chaga wspiera naturalny detoks. Czyli grzyb chaga, może zmniejszać wskaźniki uszkodzenia wątroby np. poziomy ALT i AST oraz redukować peroksydację lipidów, co przekonuje o ochronie tego organu przed stresem oksydacyjnym.
Chaga a układu sercowo-naczyniowy
Chaga dzięki swoim właściwościom: przeciwzapalnym, antyoksydacyjnym oraz normalizującym poziom cholesterolu we krwi, może mieć pozytywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Co ciekawe o dobroczynnym działaniu grzyba chaga wspomniał Hipokrates. Czy wiesz, że wysoki poziom cholesterolu predysponuje do chorób naczyń? Miażdżyca, udar mózgu, zawał serca to choroby cywilizacyjne, które mogą przyczynić się do utraty zdrowia, a nawet życia. Jak to się dzieje, że chaga wspiera obniżenie frakcji cholesterolu LDL? Związki zwane triterpeny np. inotodiol, lanosterol, mogą hamować syntezę cholesterolu w wątrobie, co wspiera jego prawidłowe stężenie. Warto zwrócić także uwagę, że niektóre źródła sugerują, że chaga może wspierać obniżenie ciśnienia krwi, co jest kluczowe w profilaktyce wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego.
Potencjalne właściwości przeciwnowotworowe
Potencjalne działanie przeciwnowotworowe chagi, jest cały czas badane. Dotychczasowe, badania wykazały, że ekstrakty z chagi mogą spowolnić wzrost komórek rakowych w nowotworze jelita grubego, piersi, płuc, wątroby prostaty czy czerniaka. Antyoksydanty takie jak chaga wspierają także profilaktykę antynowotworową. Nie bez znaczenia jest tu także wsparcie układu odpornościowego i zapobieganie rozwoju stanów zapalnych. Jest to istotne, ponieważ przewlekłe stany zapalne mogą prowadzić do rozwoju nowotworów.
Formy suplementacji i dawkowanie grzyba chaga
Suplementacja grzyba chaga, może korzystne wspierać dobre zdrowie i samopoczucie. W razie jakichkolwiek wątpliwości, co do użycia guza brzozy warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutom. Najkorzystniej sięgnąć po suplementy diety zawierające ekstrakty standaryzowane chagi. Działają one najbardziej efektywnie, ponieważ ta forma zawiera, dużo skoncentrowanych składników aktywnych np. 10:1 co oznacza, że 1 kg suszu grzyba został użyty do produkcji 100 g ekstraktu. Znajdziesz kapsułki, tabletki, proszek, a nawet wyciąg w płynie z grzyba chaga, dlatego warto wybrać najlepszą dla siebie formę suplementacji. Efekty stosowania Chagi często pojawiają się po 4-6 tygodniach regularnego przyjmowania.
Kiedy unikać suplementacji błyskoporka podkorowego
Błyskoporka podkorowego, bo tak też bywa nazywana chaga, należy zawsze suplementować, biorąc pod uwagę indywidualny stan zdrowia oraz sprawdzając przeciwwskazania do suplementacji. Dzieci, kobiety w ciąży i karmiące piersią, osoby z chorobami przewlekłymi, alergicy, przed suplementacją grzybem chaga powinni skonsultować się z lekarzem. Należy także pamiętać, że substancje aktywne zawarte w grzybie chaga mogą wchodzić w interakcje z lekami. Przykładem może być fakt, że chaga może wpływać na krzepliwość krwi i nasilać działanie leków rozrzedzających krew. Dodatkowo mówi się o tym, że chaga może stymulować układ odpornościowy, wpływać na działanie leków nasennych, przeciwcukrzycowych, uspakajających czy przeciwpadaczkowych. Osoby cierpiące na choroby nerek, również nie powinny samodzielnie podejmować decyzji o wsparciu codziennej diety suplementami roślinnymi jest to ważne, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo w codziennej suplementacji.
Podsumowując: rozpoczęciem suplementacji grzybem chaga, zwłaszcza jeśli masz jakiekolwiek schorzenia przewlekłe, przyjmujesz leki na stałe, lub masz wątpliwości co do jej zastosowania należy zawsze skonsultować się z lekarzem lub farmaceutom.
Czy chaga jest bezpieczna do długotrwałego stosowania?
Nie ma jednoznacznie określonego czasu bezpiecznego stosowania chagi. Badania nad dobroczynnym działaniem tego grzyba wciąż trwają. Chaga zawiera w swoim składzie szczawiany, które mogą niekorzystnie wpływać w długim stosowaniu na zdrowie nerek. Warto w suplementacji grzyba chaga robić przerwy między kolejnymi seriami suplementacji. Niektóre źródła sugerują okresowe stosowanie, np. 4-6 tygodni, a następnie 1-2 tygodnie przerwy, aby dać organizmowi oczyścić się ze szczawianów i zminimalizować ryzyko ich kumulacji.
Pamiętaj o ścisłym przestrzeganiu zaleconych dawek. Istnieje prawdopodobieństwo, że stosowanie chagi w dużych ilościach przez dłuższy okres czasu, może negatywnie wpływać na wchłanianie witamin i minerałów. Prowadzone są również badania nad stymulowaniem przez grzyb chaga układu immunologicznego, co w dłuższym stosowaniu może przynieść odwrotny skutek, czyli prze bodźcowanie układu odpornościowego co może wpłynąć na spadek odporności. Świadoma suplementacja, to rozsądne korzystanie z suplementów diety, które przede wszystkim mają wspierać zdrowie i dobre samopoczucie.
Czy można stosować chagę razem z innymi suplementami?
Suplementy diety z Inonotus obliquus, powinno wprowadzać się do codziennej diety stopniowo. Najlepiej po konsultacji z lekarzem, wprowadzać zawsze jeden suplement, ponieważ jeśli wystąpią jakiekolwiek efekty uboczne, ma się podstawę przypuszczać, że jest to reakcja organizmu na dany składnik. Pamiętaj, że jeśli cierpisz na choroby przewlekłe warto i stosujesz leki na stałe, każdy nowy suplement diety należy skonsultować z lekarzem, jak wspomniano wcześniej w niniejszym artykule, grzyb chaga może wchodzić w interakcje z lekami.
Chaga z innymi suplementami diety może być połączona po konsultacji z lekarzem lub farmaceutom. Suplementacja, nie może być podyktowana modą, zawsze należy dokładnie przeanalizować, czy dany suplement diety jest potrzebny i czy nie wpłynie negatywnie na funkcjonowanie organizmu. Można zaznaczyć, że chaga jako adaptogen często jest polecana w suplementacji z innymi roślinami adaptogennymi. Suplementacja grzyba chagi z innymi suplementami, wymaga konsultacji z lekarzem i ostrożności. Chociaż chaga często jest łączona z innymi adaptogenami i antyoksydantami osiągnąć synergiczne działanie, zawsze należy przestrzegać zalecanych dawek suplementu diety i obserwować organizm.