Jak dbać o odporność jesienią i zimą?
Odporność organizmu w okresie jesienno-zimowym wystawiona jest na dużą próbę. Często wspomagamy organizm dobrze znaną witaminą C, jednak szybki, nieregularny tryb życia, czynniki stresogenne, przyzwyczajenia antyzdrowotne, takie jak picie dużej ilości mocnej kawy, picie alkoholu, palenie papierosów, zła jakość snu i słabo zbilansowana dieta pod kątem najważniejszych składników odżywczych, to tylko kilka z czynników, które mogą negatywnie wpływać na pracę układu odpornościowego i mogą objawiać się jako osłabienie układu immunologicznego. Jesienią zmienia się również aura pogodowa. Temperatura spada i waha się znacznie w ciągu doby, co z kolei sprzyja przeziębieniom. Jesienno-zimowe infekcje charakteryzuje: uciążliwy kaszel, katar, podwyższona temperatura, ból mięśni, ból gardła. Błony śluzowe nosa podczas kataru ulegają zapaleniu. Często pojawiają się także podczas jesiennych dni rotawirusy, które objawiają się zaburzeniami pracy układu pokarmowego takimi jak: biegunka, ból brzucha i wymioty. Niska odporność predysponuje także do wystąpienia zapalenia oskrzeli, które może przekształcić się w zapalenie płuc. Warto więc zadbać o wysoką odporność swojego organizmu w okresie jesienno-zimowym. Jak to zrobić? Podpowiadamy.
Czym jest odporność?
Wiele mówi się o wsparciu pracy układu odpornościowego w okresie jesienno-zimowym, oraz o tym jak ważne jest wzmocnienie odporności. Czym jest wysoka odporność? Ta kwestia daje do myślenia ludziom, którzy pragną dbać o swoje dobre zdrowie każdego dnia. Układ immunologiczny, to zbiór synergicznie działających ze sobą komórek i narządów, które odpowiadają za optymalną odpowiedź immunologiczną. Jest to także zdolność organizmu do obrony przed patogenami. Jeśli odpowiedź układu odpornościowego jest za słaba, człowiek narażony jest na rozwój infekcji, z kolei jeśli jest za silna może dojść do sytuacji niepożądanej, kiedy organizm zaczyna atakować swoje własne komórki w autoagresji i dochodzi do chorób autoimmunologicznych. Dlatego tak ważna jest równowaga układu odpornościowego, którą można wspierać, między innymi innowacyjnymi, wysokiej jakości suplementami diety wzmacniającymi odporność. Słaby układ immunologiczny to większe prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji wirusowej lub bakteryjnej, czego warto unikać wzmacniając wysoką odporność
Układ odpornościowy aktywnie generuje odpowiedź immunologiczną, w chwili styczności z patogenem. Jeśli organizm wykazuje wysoką odporność zaczyna natychmiast walczyć z infekcją a choroba nie rozwija się, albo ma łagodny przebieg. Silny układ immunologiczny potrafi także chronić organizm przed alergiami i jak wskazują najnowsze badania działa jako tarcza przeciw zmianom patologicznym, takim jak przekształcenie zdrowej komórki w komórkę nowotworową. Aktywny, zdrowy układ immunologiczny, w takiej sytuacji natychmiast wysyła sygnał do rozpoczęcia naprawy DNA komórki. Co ważne jeśli komórka, która uległa przemianie nowotworowej zostanie w porę “naprawiona”, nie dzieli się i proces rozwoju nowotworu może zostać zatrzymany. Z kolei jeśli człowiek w takiej chwili ma obniżoną odporność, proces kancerogenezy szybko postępuje i nie zatrzymany przez procesy naprawcze układu immunologicznego, może przekształcić się w nowotwór złośliwy. Dlatego bardzo ważną sprawą, jest dbałość o wzmocnienie odporności organizmu, nie tylko w okresie jesienno-zimowym. Niska odporność, zmniejsza aktywność komórek odpornościowych predysponuje do wystąpienia przeziebienia i grypy.
Warto podkreślić, jak ważną rolę w szybkiej odpowiedzi immunologicznej, odgrywa odporność swoista, czyli ta którą nabywamy od chwili urodzenia. Odporność swoista jest bardzo ważna, ponieważ stanowi swego rodzaju pamięć układu odpornościowego. Dzięki tej pamięci układ odpornościowy człowieka rozpoznaje antygen i wie jak szybko chronić organizm przed jego działaniem. Odporność swoista jest złożona i wyróżniamy: odporność swoistą czynną i bierną. Odporność swoista czynna jest tworzona poprzez kontakt z antygenem podczas pierwszego zachorowania oraz szczepienia ochronne, które “uczą” układ immunologiczny szybkiej reakcji na antygen w przyszłości. Odporność swoista bierna jest przekazana dziecku od matki w życiu płodowym i po przez karmienie piersią.
Dlaczego w okresie jesienno-zimowym obniża się odporność?
Okres jesienno-zimowy, może być mało korzystny dla utrzymania wysokiej odporności. Jesień to duże wahania temperatury, wilgoć i krótszy dzień, są to między innymi przyczyny osłabienia odporności. W tym czasie aktywność fizyczna na świeżym powietrzu maleje, codzienna dieta zaczyna być uboga w warzywa i owoce, których w lecie jest najwięcej. Może także dojść do niedoborów witaminy D3 ze względu na krótszy dzień i spędzanie mniejszej ilości czasu w słoneczne dni na dworze. Chłodne powietrze przenosi patogeny, które drogą kropelkową przedostają się na większe skupiska ludzi. Bardzo często w okresie jesiennym rozwija się wirus grypy, męczy przeziębienie, można spotkać rotawirusy czy w ostatnich latach nasila się w tym okresie zachorowanie na covid-19. Czy wiesz, że wirus grypy najlepiej czuje się w październiku? Zimne i wilgotne powietrze przenosi wirusy szybciej, niż gorące i suche, natomiast obniżona temperatura, spowalnia aktywne usuwanie śluzu, w którym znajdują się wirusy z nosa do żołądka gdzie mogą być unieszkodliwione przez kwas żołądkowy. To sprzyja kolonizacji organizmu przez patogeny i prowadzi do rozwoju choroby, jeśli układ immunologiczny nie zareaguje odpowiednio szybko i aktywnie . Czasem pojawia się pytanie - układ immunologiczny jakie badania wykonać, aby określić jak zadbać o odporność. Czasem lekarz może zlecić wykonanie morfologii lub CRP, aby określić, czy nie ma potrzeby włączenia odpowiedniego leczenia.
Warto zaznaczyć, że wirusy w okresie jesienno-zimowym swoją aktywność rozpoczynają najczęściej pod koniec września a pik zachorowań występuje w środku zimy. Wyciszenie infekcji występuje zazwyczaj do początku maja. Co ciekawe zimne wilgotne powietrze, negatywnie wpływa także na aktywne działanie fagocytów. Komórek układu odpornościowego, które neutralizują, patogeny. Zwracając na te informacje uwagę, warto w czasie jesieni i zimy szczególnie wzmocnić odporność. Do najczęstszych przyczyn obniżenia odporności zaliczyć można szybki, nieregularny tryb życia, małą aktywność fizyczną, mało zróżnicowaną dietę, czynniki stresogenne, brak higieny w postaci częstego mycia rąk, złą jakość snu, zanieczyszczenie środowiska (zimowy smog) czy brak wsparcia codziennej diety innowacyjnymi suplementami diety na odporność. Czynniki te mogą wpływać zarówno na obniżenie odporności u dorosłych, jak również przyczyniają się do obniżonej odporności dziecka czy seniorów. Warto jeszcze w tym miejscu wspomnieć o negatywnym wpływie na odporność nadużywania antybiotyków. Pamiętaj przy infekcji wirusowej, antybiotyk się nie sprawdzi, a może wyjałowić nasze jelita z dobroczynnych kultur bakterii, zaburzając równowagę mikroflory. Dlatego unikaj po konsultacji z lekarzem niepotrzebnego stosowania antybiotykoterapii na tak zwany “zapas”.
Marka: SWANSON
Forma: Tabletki
Opakowanie: Plastikowe
Opakowania: 100 tabletek
Marka: NORDIC NATURALS
Forma: Olej
Opakowanie: Plastikowe
Opakowania: 237 ml , 473 ml.
Jak wzmocnić układ odpornościowy - suplementy diety
Nasze prababki starały się wspierać wysoką odporność domowników, stosując zioła na odporność i inne suplementy roślinne. Nie wiedziały wtedy, że takie naturalne sposoby przyczyniają się do wzmocnienia układu immunologicznego, co zwiększa liczbę komórek odpornościowych. Nawet dziś można spotkać syrop na odporność według starych rodzinnych receptur. Światowe marki takie jak: Solgar, Swanson, Aliness, Nordic Naturals, Vitaler’s polecają suplementy diety wzmacniające odporność, których czysta i prosta formuła została oparta na naturalnych, wysokiej jakości składnikach aktywnych. Co zastosować na wzmocnienie odporności? Odpowiadamy. Preparaty i leki na odporność, które mają za zadanie wspomóc działanie układu immunologicznego, mogą w znaczący sposób stymulować układ odpornościowy. Na rynku można znaleźć wiele wysoce przyswajalnych witamin, minerałów pobudzających układ immunologiczny oraz składników roślinnych w postaci: kapsułek, tabletek, oleju czy kropli. Do najważniejszych z nich zaliczyć można: witaminę C, witaminę D3, cynk, żelazo, omegę 3, acerolę, czarny bez, jeżówkę purpurową, kurkumę czy czosnek.
Witamina C jest jedną z najpopularniejszych i najchętniej suplementowanych witamin wśród Polaków. Kwas askorbinowy wspiera prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka szybko i skutecznie. Warto zaznaczać, że witamina C musi być dostarczona wraz z prawidłowo zbilansowaną dietą lub w wysokiej jakości suplementach diety, ponieważ organizm człowieka jej sam nie syntetyzuje. Badania naukowe dowiodły, że witamina C wspiera znacząco odporność człowieka, a w razie zachorowania może przyspieszyć zdrowienie. Oprócz korzystnego wpływu na układ immunologiczny witamina C wspiera układ sercowo-naczyniowy, wspiera układ nerwowy, wspiera zdrowie dziąseł, chroni organizm przed stresem oksydacyjnym, opóźnia proces starzenia, wspiera układ kostno-stawowy czy wspiera metabolizm energetyczny. Jest to witamina, którą warto polecić: osobom starszym, ludziom osłabionym, osobom w trakcie rekonwalescencji, ludziom pragnącym wspierać działanie układu immunologicznego, osobom palącym papierosy, ludziom borykającym się z chorobą alkoholową, osobom narażonym na czynniki stresogenne czy sportowcom i osobom aktywnym fizycznie. Witamina C jest bardzo ważna w okresie jesienno-zimowym, ponieważ działa antyoksydacyjnie i aktywnie wspiera układ odpornościowy przyśpieszając odpowiedź immunologiczną.
Witamina D3 nazywana jest często witaminą słońca. Witamina ta jest niezastąpiona w wsparciu wysokiej odporności i równowagi układu immunologicznego. Witamina D3 jest syntetyzowana w skórze człowieka pod wpływem promieni UV, dlatego też jesienią i zimą jej suplementacja innowacyjnymi suplementami diety jest bardzo potrzebna, aby nie dopuścić do jej niedoborów. Warto wspomóc codzienną dietę w okresie jesienno-zimowym witaminą D3 wysokiej jakości w postaci: kapsułek, tabletek czy kropli. Mówi się, że nawet 80% społeczeństwa, może mieć okresowy niedobór witaminy D3. Warto zrobić badania krwi, które określą, czy jesteśmy w grupie ryzyka osób narażonych na niedobory cennej witaminy słońca. Witamina D3 efektywnie wspiera odpowiedź immunologiczną, co pozwala na szybszą reakcję na patogen i zmniejszenie prawdopodobieństwa zachorowania. Witamina D3 wspiera również syntezę białek o działaniu przeciwdrobnoustrojowym czy wspiera tak zwaną odporność humoralną czyli jeden z mechanizmów odporności swoistej. Mówi się, że witamina D3 wspiera organizm w walce z koronawirusa SARS-CoV-2. Co korzystnie wspiera leczenie covid-19. Warto także zaznaczyć, że eksperci sądzą, że znaczny niedobór witaminy D3 może predysponować do wystąpienia, zespołu ostrej niewydolności oddechowej, jeśli dojdzie do zachorowania na covid.
Żelazo jest pierwiastkiem, który korzystnie wpływa na walkę z obniżoną odpornością w organizmie człowieka. Żelazo gwarantuje prawidłowe działanie niektórych enzymów, które są z kolei niezastąpione w prawidłowym działaniu układu immunologicznego. Co ciekawe żelazo stymuluje komórki “utylizujące” bakterie i wirusy do bardziej efektywnego działania, co może zapobiec rozwojowi choroby. Warto także zaznaczyć, że żelazo przyspiesza odpowiedź immunologiczną poprzez aktywację białek prozapalnych np. cytokiny. Eksperci uważają, że żelazo wspiera równowagę w działaniu limfocytów jest to ważne ponieważ niedobór odporności prowadzi do wzmożonego zachorowania, natomiast nadmierna aktywność układu immunologicznego grozi chorobami autoimmunologicznymi. Żelazo korzystnie wpływa na funkcjonowanie śledziony, poprzez wsparcie jej ukrwienia. Jest to istotne ponieważ organ ten jest częścią układu limfatycznego i aktywnie uczestniczy w tworzeniu limfocytów. Wspieraj codzienną dietę, wysokiej jakości suplementami diety z żelazem w okresie wzmożonego zachorowania jesienią i zimą, aby cieszyć się dobrym zdrowiem i samopoczuciem.
Cynk to idealne wsparcie leczenia infekcji jesienno-zimowych oraz działań profilaktycznych związanych z utrzymaniem wysokiej odporności. Cynk jest niezwykle ważnym i chętnie stosowanym pierwiastkiem, który szybko i skutecznie wspiera odporność. Najbardziej bogatymi składnikami odżywczymi zawierającymi Cynk jest mięso, ryby, rośliny strączkowe oraz produkty zbożowe. Niestety szybki i nieregularny tryb życia może prowadzić do niedoborów tego niezbędnego dla organizmu pierwiastka. Należy pamiętać, że niedobory cynku mogą znacząco wpłynąć na zwiększenie ilości chorób i infekcji. Cynk w pozytywny sposób reguluje działanie układu immunologicznego. Wspiera np. procesy odpowiedzialne za dojrzałość komórek odpornościowych takich jak limfocyty T czy fagocyty. Dzięki takiej aktywności cynk w pośredni sposób przyczynia się do szybkiej odpowiedzi immunologicznej, na jakiej zależy nam w okresie jesiennym i zimowym. Mówi się także, że suplementowanie cynku podczas infekcji wirusowej może skutecznie wspierać proces leczenia i skrócić czas choroby, w szczególności jeśli chodzi o infekcje górnych dróg oddechowych. Jeśli chcesz zadbać o wysoką odporność organizmu stosując cynk, to dla osoby dorosłej, dawka dzienna waha się od 5 mg do 15 mg. Warto wspierać układ odpornościowy wysoce biodostępnymi suplementami z cynkiem i cieszyć się dobrym zdrowiem cały rok.
Omega 3 czyli nienasycone kwasy tłuszczowe są polecane przez ekspertów jako korzystne wsparcie funkcjonowania organizmu, w tym również jako wzmocnienie odporności. Dobrym źródłem omega 3 są ryby takie jak sardynki, makrela, tuńczyk czy łosoś. Jeśli jesteś weganinem czy wegetarianinem możesz sięgnąć po roślinną omegę 3 z alg i innych roślin, jest to najczęściej omega 3-6-9 np. z oleju lnianego czy oleju z ogórecznika. Kwasy DHA i EPA zawarte w Omega 3 efektywnie wspierają układ immunologiczny, mogą mieć działanie przeciwzapalne, przyśpieszają odpowiedź układu odpornościowego po wniknięciu patogenu do organizmu. Nienasycone kwasy tłuszczowe hamują także nadmierną aktywność układu odpornościowego optymalizując jego pracę, co może być korzystne w profilaktyce chorób autoimmunologicznych. Omega 3 mogą korzystnie wspierać odporność u dzieci, młodzieży czy osób starszych. Omegę 3 warto suplementować cały rok, jednak w okresie jesienno-zimowym jest to szczególnie wskazane, aby nie doszło do obniżenia odporności i pojawienia się częstszych zachorowań.
Acerole w medycynie naturalnej podaje się profilaktycznie jako wsparcie dobrego działania układu odpornościowego lub po wystąpieniu infekcji wirusowej jako wsparcie rekonwalescencji. Acerola jest bogatym źródłem witaminy C. Szybko działa w organizmie, ponieważ świetnie się wchłania. Acerola w okresie jesienno-zimowym, efektywnie wspiera naturalną podaż witaminy C, dzięki czemu przyczynia się do wzmocnienia odporności. Warto także sięgnąć po acerolę już po zachorowaniu, ponieważ może ona przyczynić się do wsparcia leczenia przeziębienia, grupy, covid-19 czy infekcji górnych dróg oddechowych i znacząco przyśpieszyć powrót do zdrowia.
Czarny bez jest suplementem roślinnym, który w medycynie ludowej w Polsce jest znany od setek lat. Nasze prababcie robiły z owoców czarnego bzu syrop na odporność, który skutecznie wspierał odporność przez cały okres jesieni i zimy. Czarny bez to bogate źródło witaminy C, witamin z grupy B oraz wielu minerałów między innymi: żelaza, wapnia, magnezu. Co ciekawe współczesne badania naukowe dowodzą, że wyciąg z owoców czarnego bzu skutecznie wspiera leczenie grypy i skraca czas leczenia nawet do 3 dni. Czarny bez ma działanie antybakteryjne co może być pomocne przy leczeniu anginy, nawet z wystąpieniem, bakterii paciorkowca. W obecnej dobie coraz więcej ludzi ufa suplementom diety z serca natury. Wspieraj swoje zdrowie w okresie jesienno-zimowym z czarnym bzem i choruj mniej.
Jeżówka purpurowa to bardzo popularna i często stosowana w chwilach obniżenia odporności organizmu roślina z łaciny - Echinacea purpurea Moench. Jej dobroczynne właściwości dla zdrowia organizmu to przede wszystkim wsparcie pracy układu odpornościowego docenione po raz pierwszy przez Indian w Ameryce Północnej setki lat temu. Jeżówka swoją popularność w Europie zyskała na początku XX w. Co ciekawe stosowano ją w zastępstwie antybiotyków i to z powodzeniem. Obecnie jeżówka purpurowa jest korzystnym wsparcie podczas infekcji jesiennych oraz zimowych i przyspiesza zdrowienie, łagodząc objawy towarzyszące infekcjom. Te dobroczynne właściwości jeżówki wynikają z naturalnego stymulowania odpowiedzi immunologicznej po wniknięciu patogenu do organizmu. Echinacea purpurea Moench może być także cennym wsparciem organizmu po terapii antybiotykami, ponieważ wspiera ona powrót do równowagi wyjałowionego lekami organizmu. Jeżówka nasila fagocytozę czyli wykrywanie i niwelowanie patogenów, które dostaną się do organizmu. Wspieraj organizm naturalnie, stosując wysoce biodostępne suplementy z echinaceą wspierając układ immunologiczny cały rok.
Kurkuma jest nazywana złotym korzeniem, a jej wszechstronne wsparcie organizmu znane jest od starożytności. Kurkuma posiada właściwości bakteriobójcze, przeciwzapalne i przeciwwirusowe. Szybko się wchłania, szczególnie jeśli jest połączona w innowacyjnych suplementach diety z piperyną czyli substancją aktywną zawartą w czarnym pieprzu. Kurkuma wspiera odporność szybko i skutecznie, mówi się nawet, że skutecznie wspiera leczenie wirusa HIV, grypy i covid-19. Badania naukowe potwierdzają, że kurkuma może skutecznie aktywować podczas choroby, receptor witaminy D co znacznie przyśpiesza zdrowienie. Kurkumę w okresie jesienno-zimowym warto połączyć z suplementacją witaminy C, ponieważ te dwa składniki aktywne, działają synergicznie we wsparciu odporności. Wybieraj zawsze suplementy diety najwyższej jakości z ekstraktem z kurkumy sprawdzonych marek takich jak np. Solgar czy Puritans Pride, które znajdziesz w świetnej cenie w Strefie Witalności.
Czosnek od wielu lat z powodzeniem używany jest jako wsparcie odporności oraz wsparcie leczenia przeziębienia i grypy. Allicyna jest substancją aktywną zawartą w czosnku wykazującą właściwości antybakteryjne. Warto także podkreślić, że allicyna może wspomóc układ odpornościowy w szybkiej odpowiedzi immunologicznej, po wniknięciu patogenu do organizmu. Czosnek może skutecznie wspierać leczenie przeziębienia i grypy, potwierdzają to badania przeprowadzone w University of Florida. Można w nich znaleźć, że czosnek wspiera zdrowienie i przyśpiesza ustąpienie objawów choroby. W medycynie ludowej czosnek stanowił bardzo ważny element wsparcia zdrowia i chętnie stosowały go “mądre baby” jako naturalny antybiotyk. Wzmocnij układ odporność w okresie jesienno-zimowym z naturalnymi świetnie przyswajalnymi suplementami diety z czosnkiem, które w większości pozbawione są jego charakterystycznego zapachu i smaku, który może być kłopotliwy dla niektórych osób. Co ciekawe naturalną florę przewodu pokarmowego oprócz naturalnego działania czosnku, wspierają także, dobroczynne bakterie w naszych jelitach, czyli bakterie probiotyczne, o których nie można zapomnieć.
Marka: ALINESS
Forma: Kapsułki
Opakowanie: Plastikowe
Opakowania: 100 tabletek
Marka: ALINESS
Forma: Kapsułki
Opakowanie: Plastikowe
Opakowania: 100 kapsułek
Marka: SOLGAR
Forma: Kapsułki
Opakowanie: Szklane
Opakowania: 120 kapsułek
Dieta a wysoka odporność jesienią i zimą
Jesień i zima to okres, w którym choć brakuje świeżych owoców i warzyw, to warto odpowiednio zbilansować dietę, aby wzmocnić odporność organizmu. Jadłospis w chłodne dni, może być bardzo różnorodny, a zarazem zdrowy. Dietetycy wspominają o warzywach takich jak: marchewka, seler, buraki, korzeń pietruszki, brukselka czy kapusta. Nie można zapominać o orzechach włoskich i laskowych, które dostarczą cennych nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin takich jak witamina E czy witaminy z grupy B oraz ważnych minerałów jak: cynk, żelazo, potas, wapń czy magnez. Cennym źródłem witamin i minerałów, będzie pyszna rozgrzewająca zupa dyniowa, która dostarczy nam między innymi: cynk, selen, mangan, magnez i żelazo, karoten oraz witaminę C, Witaminę A, Witaminę K czy witaminy z grupy B. W diecie jesienno-zimowej należy pamiętać o regularnych posiłkach, wśród których śniadanie odgrywa duże znaczenie, piciu gorących napojów z korzennymi przyprawami czy suplementacji najważniejszych witamin, minerałów i składników roślinnych, które efektywnie będą wspierać zdrowie i wzmacniać odporność. Warto zaznaczyć, że zadowoleni klienci chętnie wracają do zakupu SOLGAR Witamina D 5000 IU w płynie 59 ml.
W jesienno-zimowej diecie warto uwzględnić podnoszące odporność ciepłe herbatki z lipą czy cynamonem, ale także wspierający działanie układu immunologicznego sok z malin, czy sok z aloesu. Można także przypomnieć jak dawniej w szkole dla wzmocnienia odporności w okresie jesieni i zimy stosowano tran dla dzieci. Dziś można znaleźć pyszne owocowe oleje z omega 3 i smakowite owocowe żelki z EPA i DHA, które smakują także dorosłym i mogą być rodzinną profilaktyką wystąpienia obniżonej odporności. Z przypraw polecanych w chłodne dni wymienić można: imbir, kolendrę, bazylię, kardamon, cynamon czy papryczkę chili. Rozgrzewająca dieta może przyśpieszyć przemianę materii nie tylko wspierając utrzymanie optymalnej wagi, ale i dobrego samopoczucia. Dobrze zbilansowana dieta w czasie jesienno-zimowym to ważny aspekt wsparcia układu odpornościowego, dlatego warto stworzyć ciekawy i zdrowy zestaw produktów, wspierający utrzymanie dobrego zdrowia i wysokiej odporności. Jeśli pragniesz dowiedzieć się więcej o wsparciu naturalnym leczenia przeziębienia zapraszamy do przeczytania artykułu: 4 naturalne sposoby na przeziębienie – jak przyspieszyć leczenie przeziębienia?