Niedobór witaminy D – objawy, skutki i sposoby uzupełniania

Dlaczego witamina D jest tak ważna dla zdrowia?

Mówi się, że witamina D jest niezwykle ważna, dla utrzymania zdrowia i homeostazy. Witamina D3 pozytywnie wspiera gospodarkę wapniowo-fosforanową co, pozytywnie przekłada się na zdrowie kości i zębów. Witamina D jest także niezbędna do wsparcia wysokiej odporności organizmu. Witaminę D znajdziesz w Strefie Witalności, w postaci kapsułek, tabletek, tabletek do ssania, proszku czy kropel.

Jak działa witamina D w organizmie?

Do najważniejszych zadań witaminy D w organizmie zaliczyć należy wsparcie pracy układu odpornościowego, korzystny wpływ na zdrowie kości i zębów, wsparcie układu nerwowego, wsparcie pracy mięśni, korzystne działanie na podtrzymanie profilaktyki wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego np. miażdżycy czy profilaktyki wystąpienia osteoporozy. Trwają badania nad działaniem antynowotworowym witaminy D. Ciekawostką może być fakt, że zauważono, że niedobór witaminy D3 może predysponować do wystąpienia chorób autoimmunologicznych czy neurodegeneracyjnych.

D2 czy D3 – którą witaminę D wybrać?

Najważniejszą różnicą między witaminą D3 i witaminą D2, jest ich źródło pochodzenia, co ma wpływ na efektywność działania tych witamin. Witamina D2 (ergokalcyferol) jest pochodzenia roślinnego, znajdziemy ją w grzybach np. maitake, co czyni ją ważnym składnikiem diety dla wegan i wegetarian, niestety jej biodostępność i działanie nie jest tak efektywne jak aktywność w organizmie witaminy D3, która jest syntetyzowana pod wpływem promieni UVB w organizmie i znajduje się w produktach pochodzenia zwierzęcego np. w mięsie. Witamina D3 jako jedyna działa immunostymulująco. Podsumowując można powiedzieć, że zdecydowanie lepiej sięgnąć po witaminę D3, ponieważ to ona jest lepiej przyswajalna dla organizmu, efektywnie działa w organizmie oraz zapobiega wystąpieniu niedoboru witaminy D.

Jak słońce wpływa na poziom witaminy D?

Nie bez przyczyny mówi się, że witamina D jest witaminą słońca. Witamina ta jest syntetyzowana w organizmie pod wpływem słońca, a dokładnie pod wpływem promieniowania ultrafioletowego B (UVB). Jak powstaje witamina D3? Eksperci odkryli, że w skórze człowieka znajduje się związek zwany 7-dehydrocholesterolem (7-DHC). Promienie UVB przekształcają go w prewitaminę D3, która następnie izomeryzuje do witaminy D3.

Niektórzy lekarze zalecają suplementację witaminy D3 cały rok, w Polsce. W obecnej dobie tryb, życia może dodatkowo utrudniać, spędzanie 15 min dziennie na słońcu, ponieważ większość czasu w ciągu dnia, spędzamy w budynkach czy samochodzie. W naszej szerokości geograficznej, słońca mamy potocznie mówiąc „za mało” szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Nie można także zapominać, że częsta ekspozycja na słońce, zwłaszcza osób o jasnej karnacji, blond czy rudych włosach, może wiązać się ze zwiększeniem ryzykiem wystąpienia nowotworu skóry jak np. czerniak. Z kolei używanie wysokich filtrów w kremach przeciwsłonecznych hamuje wytwarzanie witaminy D w skórze.

Jak rozpoznać niedobór witaminy D?

Jeśli podejrzewasz w swoim organizmie niedobór witaminy D, warto skonsultować się z lekarzem, aby wykonać badanie poziomu witaminy D, 25(OH)D (kalcydiolu) we krwi. Warto pamiętać, że niskie stężenie witaminy D3, ma niecharakterystyczne objawy i może wynikać z różnych przyczyn zdrowotnych. Zawsze kierując się świadomą suplementacją, warto dobrać dawkę witaminy D do swoich indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia.

Kto jest narażony na niedobór witaminy D?

Kto powinien szczególnie zwrócić uwagę na prawidłowe stężenie witaminy D w organizmie? Jak wspomniano na czasowy niedobór witaminy słońca, może cierpieć nawet 95% społeczeństwa. Jednak najbardziej na niedobór witaminy D3 narażone są:

• osoby przebywające większość dnia w budynkach, przebywający na słońcu niewiele czasu

• ludzie starsi

• dzieci i młodzież

• kobiety w ciąży i karmiące piersią

• osoby o ciemnej karnacji

• weganie i wegetarianie

• ludzie z chorobami nerek, wątroby czy zaburzonym wchłanianiem substancji odżywczych.

Typowe objawy niedoboru witaminy D

Choć objawy niedoboru witaminy D są niecharakterystyczne, można spróbować wybrać te, które mogą wskazywać na niskie stężenie witaminy D3. Jeśli zaobserwujesz w swoim organizmie: przewlekłe zmęczenie, osłabienie mięśni, ból kończyn, spadek odporności, zmienność nastrojów czy depresje, bezsenność, krzywicę u dzieci, pogorszenie kondycji włosów i skóry, problemy z dziąsłami i zębami, mogą być to pierwsze typowe objawy niedoboru witaminy D. Zwróć się do lekarza, aby upewnić się, że powyższe objawy nie są pierwszym ostrzeżeniem organizmu przed nieprawidłowym stężeniem witaminy D.

Niedobór witaminy D u dzieci – na co uważać?

U dzieci i młodzieży niedobór witaminy D3 może negatywnie wpływać na rozwój i homeostazę w organizmie. Charakterystyczne objawy niskiego stężenia witaminy D u najmłodszych to: rozwój krzywicy, spadek odporności, problemy ze zdrowiem zębów, możliwe złamania kości, zmiany nastrojów u dziecka czy nadpobudliwość. Należy zaznaczyć, że niedobór witaminy D u dzieci i młodzieży to poważny problem, który może mieć długoterminowe konsekwencje dla ich zdrowia i prawidłowego rozwoju, dlatego należy skonsultować się z pediatrą podejrzenie niedoboru witaminy słońca u dzieci.

Eksperci uważają, że długotrwały, nieleczony niedobór witaminy D u dzieci może predysponować do wystąpienia, w późniejszym czasie, w życiu dorosłym: osteoporozy, chorób autoimmunologicznych takich jak: cukrzyca typu I, stwardnienia rozsianego oraz chorób sercowo-naczyniowych. Pamiętaj, że dawkę witaminy D u dziecka powinien dobrać lekarz w zależności od wieku dziecka i jego stanu zdrowia.

Badania na niedobór witaminy D – kiedy i jak?

Czy wiesz, że badanie w kierunku niedoboru witamin D, może zlecić lekarz pierwszego kontaktu, jeśli uzna to za konieczne? Badanie wykonuje się najczęściej jeśli wystąpią niecharakterystyczne objawy, o których była mowa wcześniej. Poziom witaminy D można profilaktycznie wykonać u dzieci i młodzieży, o obniżonej odporności, u osób po 65 roku życia, u ludzi w przewlekłych chorobach nerek czy chorobach wątroby. Dietetycy polecają także zrobienie badań w kierunku niedoboru witaminy D osobom otyłym. Ginekolodzy często wystawiają skierowanie na badanie diagnostyczne poziomu 25(OH)D kobietom w ciąży i karmiącym piersią. Weganie i wegetarianie mogą być narażeni na wystąpienie niedoboru witaminy D dlatego powinni monitorować swój stan zdrowia. Osobom, u których stwierdzono niski poziom witaminy D, po wprowadzeniu suplementacji również proponuje się monitorowanie jej stężenia raz w roku.

Przygotowując się do pobrania krwi żylnej, na oznaczenie witaminy D, nie musisz być na czczo. W wybranym laboratorium, do którego skieruje Cię lekarz pierwszego kontaktu, pielęgniarka szybko pobierze krew i otrzymasz wynik w ciągu kilku dni roboczych, zazwyczaj w okresie nie dłuższym niż 3 dni.

Do czego może prowadzić niedobór witaminy D?

Niedobór witaminy D to powszechny problem w społeczeństwie. Niskie stężenie witaminy słońca zaburza dobrostan zdrowotny i równowagę w organizmie człowieka. Witamina D3 ma pozytywne znaczenie dla prawidłowej pracy np. układu immunologicznego, układu nerwowego, zdrowia kości i zębów, bierze ona także udział w procesach metabolicznych. Niedobór witaminy D u seniorów może prowadzić do wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych takich jak: choroba Alzheimera czy choroba Parkinsona. Z niskim poziomem witaminy D może być związane wystąpienie zmienności nastroju czy depresji. Mówi się, że może istnieć zależność między niedoborem witaminy D, a zwiększonym ryzykiem wystąpienia niektórych nowotworów, np. raka piersi, nowotworu jelita grubego czy raka prostaty. Leczenie niedoboru witaminy D powinno być priorytetem, aby uniknąć skutków niedoboru witaminy D.

Niedobór witaminy D a zdrowie kości

Zdrowie kości i zębów jest istotne nie tylko u dzieci w okresie rozwoju, warto je mieć na uwadze całe życie. Witamina D jest podstawą, która wspiera utrzymanie zdrowia kości i zębów. Jej niedobór ma bezpośredni i bardzo negatywny wpływ na metabolizm kostny, prowadząc do szeregu poważnych schorzeń takich jak np. krzywica u dzieci. Czy wiesz, że witamina słońca jest niezbędna do prawidłowego wchłaniania wapnia i fosforu z przewodu pokarmowego? Wapń i fosfor to główne składniki mineralne kości, odpowiadające za ich twardość i wytrzymałość. Witamina D nie przyswaja się dobrze z produktów odżywczych, dlatego między innymi tak wiele osób może mieć problem z czasowym jej niedoborem. Z kolei niskie stężenie witaminy D jest jedną z podstawowych przyczyn wystąpienia osteoporozy. Osteoporoza to choroba, która niesie ze sobą obniżoną gęstość mineralną kości, co zazwyczaj predysponuje do zwiększonej podatności na złamania i urazy w zakresie układu kostno-stawowego. 

Niedobór witaminy D u dzieci i młodzież, może wiązać się z wystąpieniem krzywicy. Krzywica pojawia się najczęściej u dzieci młodszych, choć znane są przypadki jej wystąpienia również po 2 roku życia. Ta choroba metaboliczna, charakteryzuje się zaburzeniami mineralizacji kości. Witamina Słońca jest niezbędna do prawidłowego wchłaniania wapnia i fosforu z przewodu pokarmowego, które są kluczowymi składnikami budulcowymi kości. Pamiętaj, że o leczeniu krzywicy zawsze decyduje lekarz i nie wolno samemu wprowadzać do diety dziecka wyższych dawek witaminy D. Przy leczeniu krzywicy zalecane dawki witaminy D są znacznie wyższe niż profilaktyczne i są zawsze ustalane indywidualnie w zależności od wieku dziecka, stopnia zaawansowania choroby i jej przyczyny. Leczenie krzywicy u dzieci jest długotrwałe, ale według ekspertów, można się spodziewać jego pozytywnych efektów pod warunkiem wdrożonego odpowiednio wcześnie profesjonalnego leczenia.

Jak niedobór witaminy D osłabia odporność?

Rola witaminy D3 w utrzymaniu wysokiej odporności organizmu jest istotna. Niedobór witaminy D może prowadzić do zwiększenia wystąpienia infekcji bakteryjnych i infekcji wirusowych. Witamina D ma korzystny wpływ na pracę komórek odpornościowych takich jak:

• monocyty

• makrofagi

• limfocyty T i B

• neutrofile

Dodatkowo witamina D wspiera hamowanie aktywności cytokin, dzięki czemu odpowiedź zapalna w organizmie jest mniejsza, co może zapobiegać negatywnym skutkom przewlekłego stanu zapalnego. Niedobór witaminy słońca może predysponować do wystąpienia alergii. Coraz częściej mówi się także o chorobach immunologicznych, a jedną z przyczyn ich wystąpienia może być niskie stężenie witaminy D i innych witamin i minerałów. Warto zaznaczyć, że  należy zachować świadomą suplementację i nie przekraczać zalecanych przez producenta czy lekarza dawek witaminy D3, ponieważ nadmiar witaminy D, może szkodzić i zaburzać funkcjonowanie układu odpornościowego.

Niedobór witaminy D a depresja i zmienność nastroju

Dobre zdrowie psychiczne jest podstawą wysokiej jakości życia. Niestety w XXI wieku dużo mówi się o zaburzeniach w zakresie układu nerwowego. Prowadzone są badania naukowe, które potwierdzają, że witamina D3 jest ważna dla zachowania profilaktyki wystąpienia depresji i obniżenia nastroju. Mówi się, że aktywna forma witaminy D, pozytywnie wspiera działanie układu nerwowego. Odkryto między innymi w mózgu są receptory dla witaminy D, a dokładnie w hipokampie, podwzgórzu i korze przedczołowej, które odpowiedzialne są za emocje i wpływ na nastrój. Witamina D jest ważna dla w proces syntezy serotoniny, czyli hormonu szczęścia. Niedobór witaminy D może prowadzić do obniżenia poziomu serotoniny, co jest jednym z mechanizmów leżących u podstaw depresji.

Podsumowując, Wiele badań w ostatniej dobie, wykazało powiązanie między niskim poziomem witaminy D a podwyższonym ryzykiem wystąpienia depresji. Eksperci uważają, że suplementacja witaminy D3 może być pomocna w zmniejszeniu objawów depresji, zwłaszcza u osób z niedoborem witaminy słońca. Niektóre badania sugerują, że wysokie dawki witaminy D mogą być skuteczne jako terapia wspomagająca w leczeniu depresji, choć nie zawsze jest to "złota reguła". Zawsze decyzje o dobraniu indywidualnych dawek witaminy D, powinien podjąć lekarz po konsultacji i na podstawie wyników badań.

ak skutecznie uzupełnić niedobór witaminy D?

W Polsce zaleca się badanie poziomu 25(OH)D we krwi przed rozpoczęciem suplementacji, ponieważ dużo osób może cierpieć na czasowy niedobór witaminy D. Dawkowanie witaminy słońca, powinno być indywidualnie dostosowane do potrzeb organizmu, najlepiej po konsultacji z lekarzem, który może zalecić wyższe dawki tak zwane "uderzeniowe" w przypadku stwierdzonego dużego niedoboru witaminy D. Suplementy diety z witaminą D3 najlepiej przyjmować z posiłkiem zawierającym zdrowe tłuszcze. Można powiedzieć, że zalecane jest także połączenie witaminy D z witaminą K2.

Opalanie a witamina D

Witamina D jest syntetyzowana pod wpływem promieni słonecznych w skórze. Eksperci zalecają przebywanie na słońcu, w krótkich spodenkach i podkoszulku np.: podczas aktywności fizycznej min 15 minut w ciągu dnia od kwietnia do października. Najlepiej wybrać porę między 10:00 a 15:00. Promieniowanie UVB jest zatrzymywane przez filtry w kremach do opalania, dlatego te kilka minut warto spędzić na słońcu bez ich użycia. Pamiętaj jednak, aby następnie użyć kremów z wyższymi filtrami, ponieważ wspierają one profilaktykę nowotworu skóry np. czerniaka.

Solarium nie zastąpi opalania na słońcu. Dlaczego? Lampy w solarium nie wytwarzają promieniowania UVB. Podobnie jest jeśli siedzisz przy oknie, choć na Twoją skórę padają promienie słońca to szyba zatrzymuje promieniowanie UVB. W Polsce wielu lekarzy zaleca suplementację witaminą D przez cały rok zakładając, że ekspozycja w ciągu roku na słońce przeciętnego Polaka jest za mała. Natomiast suplementacja witaminy D3, między październikiem a kwietniem jest wręcz konieczna. Praca biurowa, szybki styl życia mogą negatywnie wpływać na czas spędzony na słońcu, co zmniejsza syntezę witaminy D w skórze lub całkowicie ją ogranicza. Warto zaznaczyć, że umiarkowane opalanie jest korzystne, jednak zdecydowanie nie zaleca się długiego przebywania na „ostrym” słońcu, które może doprowadzić do poparzeń skórnych.

Dieta wspierająca profilaktykę wystąpienia niedoboru witaminy D

Witamina D jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, przede wszystkim dla zdrowia kości i zębów, a także dla prawidłowego działania układu odpornościowego i nerwowego. Jej głównym źródłem jest synteza skórna pod wpływem promieni słonecznych, ale niestety w Polsce (zwłaszcza od października do kwietnia) jest to niewystarczające. Dlatego tak ważna jest odpowiednia dieta oraz rozsądna suplementacja.

Najbogatszymi źródłami witaminy D w diecie są tłuste ryby. Śledź, makrela, łosoś, sardynki i tuńczyk. Warto włączyć je do jadłospisu kilka razy w tygodniu, najlepiej gotowane na parze lub jako dodatek do sałatek. Inne produkty, które dostarczają witaminę D, to wątróbka (zwłaszcza wołowa), żółtka jaj oraz niektóre grzyby, takie jak shiitake. W Polsce wiele produktów spożywczych, takich jak mleko, jogurty, margaryny czy płatki śniadaniowe, jest wzbogacanych w witaminę D3, co można sprawdzić w ich składzie.

Suplementy na niedobór witaminy D – jak dobrać?

Kluczowym elementem świadomej suplementacji jest indywidualne dawkowanie, witaminy słońca. Zapotrzebowanie na witaminę D3 może się różnić w zależności od wieku, masy ciała, koloru skóry, trybu życia oraz obecności schorzeń. Zanim zaczniesz przyjmować suplementy, warto skonsultować się z lekarzem i wykonać badanie poziomu 25(OH)D w surowicy krwi. Wynik tego badania pozwoli określić, czy masz niedobór witaminy D i jaką dawkę powinieneś przyjmować. Lekarz pomoże również dobrać odpowiednią formę suplementu, ponieważ witamina D3 jest rozpuszczalna w tłuszczach i często występuje w postaci oleju lub kapsułek. W Strefie Witalności kupisz online, wysokiej jakości suplementy diety z witaminą D3 w postaci: płynu, kapsułek, żelków, tabletek do ssania, kropelek i sprayu. Nasi klienci często wracają do innowacyjnego suplementu diety: SOLGAR Witamina D 5000 IU w płynie 59 ml. Warto wspierać codzienną dietę wysokiej jakości suplementami diety, aby działać profilaktycznie przed wystąpieniem czasowego niedoboru witaminy D.