Lizyna
Ochrona przeciwmiażdżycowa, wsparcie w regeneracji po treningu, walka z opryszczką czy redukcja stresu – mogłoby się wydawać, że każda z tych dolegliwości wymaga osobnych preparatów. Nic bardziej mylnego! Ta dość różnorodna lista to zaledwie część korzyści, jakie daje suplementacja lizyny. Aminokwas ten jest wręcz niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu i zapewnia mu kompleksowe wsparcie. Kliknij "rozwiń" i sprawdź, na czym ono polega!
Lizyna to jeden z najważniejszych aminokwasów. Po raz pierwszy wyizolował ją niemiecki chemik w roku 1889. Od tamtego czasu rozpoczęły się liczne badania nad właściwościami i funkcją. Okazało się, że aminokwas ten ma bardzo szeroki wpływ na organizm – wspomaga produkcję wielu substancji (m.in. enzymów, hormonów czy białek) i zmniejsza ryzyko licznych schorzeń (np. miażdżycy, osteoporozy).
Lizyna jest egzogenna, co oznacza, że organizm jej nie produkuje. Musi być więc dostarczana wraz z pożywieniem lub suplementacją. Produkowana jest m.in. przez rośliny i niektóre gatunki grzybów czy drożdży.
Co istotne, w przeciwieństwie do pozostałych aminokwasów, lizyna ma tendencję do zatrzymywania się organizmie (może się magazynować, co sprawia, że jej zapasy zostają na dłużej). A zatem jakie właściwości ma lizyna?
Lizyna – wpływ na serce i układ krążenia
Ochrona przeciwmiażdżycowa i lepsza kondycja układu krążenia to jedne z właściwości typowych dla lizyny. Substancja ta przyczynia się do syntezy L–karnityny i razem z nią wzmacnia strukturę naczyń krwionośnych. Dzięki temu są one odporniejsze i mocniejsze.
Dodatkowo lizyna ma działanie inotropowe. Oznacza to, że podtrzymuje sprawność serca. W jaki sposób? Otóż właściwości inotropowe należy rozumieć jako zdolność do zwiększenia natężenia (siły) skurczu serca. W ten sposób intensywniej pompowana jest krew i poprawia się kondycja tego organu.
Lizyna a opryszczka
Masz tendencję do nawracającej opryszczki? Rozwiązaniem może być suplementacja lizyny. Aminokwas ma potwierdzone działanie w walce z opryszczką. Jak to się dzieje?
Lizyna hamuje aktywność argininy – aminokwasu traktowanego przez wirus opryszczki (HSV–1) jako źródło substancji odżywczych. Gdy blokuje działanie argininy, jednocześnie “odcina” wirus HSV–1 od pokarmu, co w ostatecznie prowadzi do jego obumierania.
Lizyna – działanie na stawy
Większa wchłanialność składników mineralnych, w tym wapnia, to kolejna właściwość lizyny. Substancja ta sprzyja nie tylko lepszej wchłanialności tego minerału, ale pomaga również w jego magazynowaniu, co przekłada się na kondycję stawów i kości.
Lizyna polecana jest osobom narażonym na demineralizację kości jako profilaktyka osteoporozy. Dodatkowo aminokwas pobudza produkcję kolagenu – zapewnia on elastyczność i lepszą pracę stawów.
Lizyna w sporcie
O lizynie powinien usłyszeć każdy sportowiec – zarówno zawodowy, jak i amatorski. Substancja ta pozwala kompleksowo zregenerować organizm – dzięki właściwościom gojącym zmniejsza mikrourazy powstałe w czasie treningu. Dodatkowo lizyna produkuje przeciwciała, co z kolei ogranicza ryzyko stanów zapalnych i infekcji, typowych dla osób ciężko trenujących.
Z pewnością każdego zainteresuje fakt, iż lizyna sprzyja przyrostowi masy mięśniowej – wraz z argininą stymuluje hormon wzrostu. Zbyt mała ilość lizyny w diecie może wręcz nasilać procesy prowadzące do rozpadu tkanki mięśniowej. Lizyna zapewnia regenerację po wysiłku. Jest szczególnie polecana sportowcom w czasie przeciążenia mięśni lub innych kontuzji.
Lizyna – pozostałe właściwości
Lizyna ma szeroki wpływ na działanie organizmu.
- Wzmacnianie odporności – ma działanie antybakteryjne i przeciwwirusowe, wykazuje również zdolność do produkcji przeciwciał. Pomaga łagodzić stany zapalne, np. w czasie grypy.
- Przyspiesza gojenie ran – jest kluczowa w produkcji kolagenu niezbędnego do właściwej regeneracji. Dodatkowo zwiększa wchłanialność składników mineralnych, co również wpływa na szybsze gojenie ran i złamań.
- Łagodzi stres i napięcie – zmniejsza produkcję kortyzolu (hormon stresu) oraz łagodzi odczuwane napięcie, stres i lęk.
Według badań lizyna pomaga regulować poziom glukozy we krwi. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i regenerującym może wspierać walkę z trądzikiem. Większa wchłanialność składników mineralnych i produkcja koleganu wpływają także na lepszy wygląd włosów.
Lizyna – skutki uboczne, dawkowanie
Niedobory lizyny można rozpoznać m.in. po:
- większym zmęczeniu, rozdrażnieniu;
- problemach z koncentracją;
- częstych opryszczkach;
- nadmiernym wypadaniu włosów;
- gorszej kondycji mięśni i kości.
Ze względu na znaczenie lizyny w funkcjonowaniu organizmu zaleca się uzupełnianie jej niedoborów. Dzienne zapotrzebowanie wynosi ok. 2000 mg dziennie. Lizynę można znaleźć np. w jajkach, serach żółtych, kurczaku, wołowinie, czerwonej fasoli, zielonym groszku czy pietruszce.
W suplementach najczęściej lizyna występuje w postaci chlorowodorku, który zawiera aż 80% czystej substancji.
Lizyna z reguły jest bezpieczna i nie wywołuje skutków ubocznych. U niektórych osób może jednak pojawić się biegunka czy bóle żołądka. Nie jest polecana osobom z chorobami nerek (z wyjątkiem zaleceń lekarskich) oraz kobietom w ciąży.