DIETA KETOGENNA NA CZYM POLEGA?

Dieta ketogeniczna (ketogenna) - charakteryzuję się  niskim spożyciem węglowodanów i wysokim spożyciem tłuszczu. Należy ona do diet niskowęglowodanowych i polega na drastycznym obniżeniu przyjmowania węglowodanów zastępując je tłuszczami. W standardowej codziennej diecie człowiek spożywa około 50 % węglowodanów, 30% tłuszczy i 20 % białka a głównym źródłem energii są węglowodany. W diecie ketogennej tłuszcze stanowią od 80 % do 90% zapotrzebowania energetycznego, węglowodanów jest niewiele, a więc organizm poszukuje wówczas alternatywnych źródeł.

STAN KETOZY

Tym alternatywnym  źródłem energii stają się wówczas tłuszcze. Ich rozpad wprowadza organizm w stan metaboliczny zwany ketozą. Kwasy tłuszczowe dostarczane z pożywieniem lub zmagazynowane w tkance tłuszczowej ulegają procesowi spalania tworząc w ten sposób tzw. ciała ketonowe, które przedostając się przez barierę krew-mózg dostarczają organizmowi energię. Organizm człowieka w procesach metabolicznych tłuszczów wytwarzać może trzy różne ketony: aceton, kwas acetylooctowy oraz kwas β-hydroksymasłowy – najważniejszy   i produkowany w największej ilości.  

DLA KOGO  DIETA KETOGENNA

Dieta keto może być pomocna w leczeniu epilepsji, niektórych chorób neurodegeneracyjnych, szczególnie Alzheimera i Parkinsona, oraz nowotworów.  Jej stosowanie jest jedną z metod niefarmakologicznego leczenia padaczki lekoopornej oraz jako wczesna terapia epilepsji . Dokładny mechanizm działania wpływu diety ketogennej w leczeniu padaczki nie został poznany. Wykazano, ze ciała ketonowe wykazują działanie przeciwdrgawkowe oraz zmniejszają nadmierną pobudliwość neuronów, tym samym zmniejszając ilość napadów padaczkowych.  Ponadto, dietę ketogenną zaczyna prowadzić się również w takich problemach zdrowotnych jak:

• zespoł Retta,
• zespół Draveta,
• padaczka z napadami miokloniczno-astatycznymi (zespół Doose),
• twardnienie guzowate.

 

DIETA KETOGENICZNA A ODCHUDZANIE

Taki sposób żywienia jest stosowany nie tylko klinicznie. Dieta ketogenna zyskała  popularność  również jako skuteczny sposób na utratę wagi. Jednak badania nad wpływem diety ketogenicznej na otyłość i możliwości trwałej utraty nadmiernej wagi nadal znajdują się na wczesnym etapie.

Głód na diecie ketogennej jest mniej odczuwalny, ponieważ jej główne składniki czyli białko i tłuszcz zapewniają sytość na dłuższy czas. Badania pokazują również dowody na to, że dieta ta obniża poziom greliny czyli hormonu głodu. Ograniczenie spożycia węglowodanów powoduje zmniejszony zapas glikogenu w organizmie - magazynu glukozy związanego z wodą.  To z kolei powoduje wrażenie szybszego chudnięcia. 

ZASADY DIETY KETOGENICZNEJ

Klasyczna wersja diety zakłada stosunek 4g tłuszczy na 1g białek i węglowodanów lub 90% kalorii z tłuszczy, a pozostałe 10% z białek i węglowodanów. Oznacza to 4 g tłuszczu na 1 g białka i węglowodanów, czyli około 86 proc. zapotrzebowania energetycznego pokryte jest przez tłuszcze, około 2-4 proc. przez węglowodany i reszta przez białko. Głównym składnikiem, na której koncentruje jadłospis w diecie ketogennej to oczywiście tłuszcz. Oczywiście bardziej zalecane są tłuszcze nienasycone niż  nasycone.

CO JEŚĆ NA DIECIE KETOGENICZNEJ?

• tłuszcze znajdujące się w avocado, oliwie z oliwek, orzechach
• drób, cielęcina, wątróbka, wołowina, wieprzowina, tłuste ryby morskie;
• śmietana 18%, śmietanka 30%, 36%, jogurt grecki, ser mozzarella, feta, mascarpone, ser biały tłusty, jaja, mleczko kokosowe;
• masło orzechowe, orzechy makadamia, pekan, laskowe, włoskie, migdały, pestki słonecznika, pestki dyni, masło,, masło klarowane, olej lniany, olej rzepakowy, olej z orzechów włoskich;
• owoce takie jak: porzeczka, malina, jagoda, kiwi, cytryna, borówka 
• nasiona chia, siemię lniane

 

CZEGO UNIKAĆ NA DIECIE KETOGENNEJ?

• Bezwzględnie unikać należy produktów bogatych w węglowodany takich jak słodycze, ryż, makaron, ziemniaki, kukurydza;
• owoce (za wyjątkiem jagodowych);
• rośliny strączkowe(fasola, ciecierzyca);
• alkohol.

 

ZAGROŻENIA PŁYNĄCE ZE STOSOWANIA DIETY KETOGENICZNEJ 

Dieta ketogeniczna wyklucza wiele produktów, dlatego podczas jej stosowania  należy pamiętać o suplementacji. Sposób żywienia oparty jest głównie na tłuszczach, wykluczając sporą część warzyw i owoców, dlatego uzupełnianie poziomu witamin i błonnika jest w niej niezwykle ważne.  Szczególną uwagę należy zwrócić na kwas foliowy, którego źródłem są przede wszystkim zielone warzywa liściaste, natomiast w diecie ketogennej spożywane są w małej ilości.  Najlepszym preparatem są suplementy diety, zawierające aktywną formę metylowaną. Bardzo ważną witaminą, zawłaszcza przy stosowaniu diety ketognnej jest witamina B7 (biotyna), ponieważ wspomaga przetwarzanie kwasów tłuszczowych.  Inne zalecane na diecie ketogenicznej suplementy  to potas, magnez, witamina C, multiwitamina czy preparaty zawierające błonnik. Suplementacja pomoże zrównoważyć minimalne spożycie warzyw, owoców czy produktów zbożowych, które są źródłem licznych witamin i minerałów.

PODSUMOWANIE

Dieta ketogeniczna powinna być stosowana pod kontrolą dietetyka i lekarza, którzy na bieżąco monitorują i sprawdzają stan zdrowia pacjenta oraz wyniki jego badań biochemicznych.

 

Dietetyk Agnieszka Buk