Witamina C

Witamina C jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pełni ona wiele ważnych funkcji, a brak możliwości wytwarzania jej samodzielnie przez ludzi sprawia, że niezbędne jest stałe jej dostarczanie z pożywieniem oraz w formie suplementów. Ogólne osłabienie czy krwawienie dziąseł może być pierwszym sygnałem niedoboru witaminy C w organizmie.

Czym jest witamina C

Za odkrycie witaminy C odpowiada kilku badaczy. Wykazujący właściwości przeciwszkorbutowe, w tym zapobiegające kalectwu i zgonom u żeglarzy, lek o nazwie kwas heksauronowy (hexuronic acid) został odkryty przez węgierskiego biochemika Alberta Szent-Györgyi. W 1928 roku po raz pierwszy podjął on próby wyizolowania witaminy C z bydlęcej kory nadnerczy, z soku pomarańczowego i kapusty, a później z papryki. Dopiero w 1933 roku W.N. Haworth i E.L. Hirst ustalili strukturę kwasu heksauronowego. Dla lepszego zobrazowania czym jest witamina C i podkreślenia jej  właściwości przeciwszkorbutowych w 1937 roku Szent-Györgyi i Haworth zmienili nazwę na kwas askorbinowy. Za swoje dokonania obaj otrzymali Nagrodę Nobla. Zwalczanie szkorbutu kwasem askorbinowym stało się pierwszym krokiem do zwiększenia świadomości, jak odporność organizmu wpływa na zdrowie człowieka. Również współczesne badania wykazały, że regularnie przyjmowana witamina C w pożywieniu i suplementach łagodzi objawy przeziębienia i skraca czas jego trwania. Ma to istotne znaczenie zwłaszcza dla sportowców i osób uprawiających aktywności fizyczne w niskich temperaturach. W badaniach zostało potwierdzone, że stałe spożywanie przez nich produktów zawierających kwas askorbinowy powoduje, że chorują oni o połowę rzadziej. Istotne jest także podkreślenie, że nie istnieje coś takiego jak lepsza forma witaminy C. Stąd popularna witamina C lewoskrętna odnosi się jedynie do skręcania wiązki światła w lewą stronę, z punktu widzenia chemii każda forma tej witaminy jest dobra, niezależnie, czy jest prawoskrętna czy lewoskrętna.

Właściwości witaminy C

Udowodnione w badaniach właściwości witaminy C wykazały, że istotnie przyśpiesza proces gojenia się ran. Co więcej, jej obecność jest wymagana do syntezy kolagenu, dlatego wpływa ona na prawidłowy stan tkanki łącznej. Witamina C jest ważna dla zachowania dobrej kondycji skóry, dla lepszej sprawności stawów oraz zabezpiecza tętnice i żyły przed niekorzystnymi zmianami. Znane jest silne antyoksydacyjne działanie witaminy C. Ten przeciwutleniacz chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, tym samym opóźniając proces starzenia się organizmu.

Ponadto witamina C wraz z witaminą E zabezpiecza układ krążenia przed wolnymi rodnikami. Do innych ważnych właściwości kwasu askorbinowego należy zaliczyć dobroczynny wpływ na przyswajanie żelaza i kwasu foliowego niezbędnych w procesie wytwarzania czerwonych krwinek. Witamina C oddziałuje stabilizująco na psychikę, bierze udział w metabolizmie tłuszczów i cholesterolu oraz biosyntezie hormonów w korze nadnerczy. Badania wykazały, że witamina C zwalcza bakterie powodujące próchnicę zębów, dlatego utrzymywanie  odpowiedniego jej poziomu w organizmie powoduje, że zęby i dziąsła stają się silniejsze i bardziej odporne na choroby.

Źródła witaminy C w diecie

Najlepiej przyswajalną formą jest naturalna witamina C, która znajduje się w owocach i warzywach. Źródłem kwasu askorbinowego są owoce cytrusowe, owoce róży, jagody goji, czarna i czerwona porzeczka, kapusta kiszona, papryka, sok z białej kapusty, zielone warzywa oraz natka pietruszki. Najwięcej naturalnej witaminy C zawiera acerola, jej owoce zawierają taką samą ilość co 1 kg cytryn. 

Czy można przedawkować witaminę C, dbając o regularne jej dostarczanie do organizmu? O ile częściej spotykany jest niedobór witamin, o tyle nadmiar witaminy C jest możliwy, ale skutki nie są mocno dokuczliwe, ponieważ nadmiar jest wydalany z moczem. Przedawkowanie witaminy C może spowodować biegunki. Z kolei duże dawki tej witaminy powyżej 2000 mg na dobę mogą przyczyniać się do zakwaszenia moczu, co może skutkować tworzeniem się kamieni w drogach moczowych. Dlatego istotne jest, aby przed podjęciem decyzji o suplementacji witaminy C, skonsultować się z odpowiednim specjalistą. W szczególności powinny to rozważyć osoby cierpiące na kamicę nerkową.

Dawkowanie witaminy C i jaka forma jest najlepsza?

Optymalna dawka witaminy C jest uzależniona od wieku, płci i stanu zdrowia człowieka. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, czy osoba jest narażona na długotrwały stres mający odbicie na funkcjonowaniu organizmu. Przyjmuje się, że dzienne zapotrzebowanie na kwas askorbinowy u osób dorosłych wynosi 1mg/kg masy ciała na dobę, u dzieci zalecana dawka jest wyższa i wynosi odpowiednio około 2 mg/ kg masy ciała. Witaminę C 1000 zawiera optymalną dawkę 1000 mg kwasu askorbinowego niezbędną dla utrzymania prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego organizmu. Również kobiety powinny sumplementować w ciąży witaminę C 1000, aby dostarczyć odpowiedni poziom kwasu askorbinowego. 

Jaka witamina C jest najlepsza? Szeroki wybór form witaminy C sprawia, że każdy znajdzie idealną dla siebie formę do przyjmowania. Witamina C 1000 musująca to wygodna forma dla dorosłych, szybko się przyswaja, wymaga jedynie rozpuszczenia w wodzie. Z kolei witamina C dla dzieci dostępna w kroplach sprawdzi się najlepiej, ponieważ można ją podawać już od pierwszych miesięcy życia. Dzieci nie lubią połykania tabletek, dlatego dobrym wyborem będzie witamina C w proszku,  którą rozpuszczoną w wodzie łatwo podać dziecku.