Właściwości i działanie witaminy B1
Przedstawienie, czym jest i na co jest stosowana tiamina wymaga odniesienia do historii i badań naukowych. Odkrycie w XIX wieku przez holenderskiego lekarz i badacza Eijkmana zależności między podawaniem zwierzętom otrąb ryżowych pozbawionych substancji odżywczych a objawami występującymi u chorujących na beri beri stało się początkiem badań nad tym ważnym dla zdrowia związkiem. Jednak witamina B1 została odkryta dopiero za sprawą polskiego biochemika Funka, który w 1923 roku wyodrębnił z otrąb ryżu ten istotny związek i nazwał go witaminą, czyli niezbędna dla życia aminą. W ten sposób witamina B1 stała się lekiem na chorobę beri beri. Chcesz się dowiedzieć więcej naciśnij "rozwiń"
Właściwości witaminy B1 jest jednak więcej, ponieważ odgrywa ona o wiele bardziej istotną rolę w organizmie, niż wcześniej myślano. M.in. bierze udział w wielu procesach jak przemiana węglowodanów w energię. Ponadto witamina B1 jest składnikiem wielu składników enzymów, dlatego przypuszcza się także, że może brać udział w przekazywaniu impulsów nerwowych oraz wspomagać pracę układu odpornościowego. Dowiedziono naukowo, że witamina B1 wykazuje także właściwości antyoksydacyjne, prowadzące do zwalczania wolnych rodników, a tym sam działając przeciwstarzeniowo. Na co pomaga jeszcze witamina B? W medycynie stosowana jest także do leczenia zaburzeń ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, a tym wtórnych symptomów alkoholizmu.
Niedobór witaminy B1
Jeśli w organizmie dojdzie do niedoboru w itaminy B1 pierwszymi objawami, jakie zaczniemy odczuwać, będą zmęczenie, drażliwość, nerwowość, a także problemy ze skupieniem i pamięcią. Niejednokrotnie zauważalny jest także spadek ciśnienia krwi, spadek apetytu, a żołądek pracuje znacznie wolniej, prowadząc do zaburzenia trawienia. Do innych skutków małej ilości tiaminy w organizmie należy zaliczyć także drętwienie, mrowienie i bóle mięśni, najbardziej odczuwalne w przypadku dolnych kończyn. W skrajnych niedoborach witaminy B1 może dojść do niewydolności prawej komory serca. Poważna choroba wywołana brakiem witaminy b1 to beri beri związana z układem nerwowym, objawiająca się w początkowym stadium nadmiernym zmęczeniem, apatią i brakiem apetytu. Postępująca choroba prowadzi do zaburzenia pracy serca i bólu kończyn. Niedostarczenie organizmowi minimalnej dawki tiaminy może doprowadzi nawet do paraliżu.
Źródła witaminy B1 oraz dzienne zapotrzebowanie
Tiamina jest obecna w wielu produktach roślinnego i zwierzęcego pochodzenia. Są to m.in. ziarna zbóż, drożdże piwne, polędwica wieprzowa, serce cielęce, otręby i kiełki pszenicy, kasza gryczana, groch, fasola, orzechach laskowe, soja. W zdrowych jelitach zdolność wchłaniania tiaminy oraz jej soli fosforanowej przebiega na poziomie 0,1-0,2 mM (minimoli). Całkowita ilość tiaminy w organizmie człowieka wynosi 30 mg, w mięśniach znajduje się 40%, a pozostała część jest magazynowa w mózgu, sercu, wątrobie oraz nerkach. Prawidłowa ilość witaminy B1 w krwi zdrowej osoby powinna wynosić 5 do 12 mg/100 ml. To, ile mg dziennie należy dostarczać witaminy B1, jest uzależnione od płci i stanu zdrowia osoby. U zdrowej kobiety poziom ten wynosi 1,1 mg, a mężczyzn około 1,3 mg. Nadmiar witaminy B1 jest wydalany z moczem, jednak długotrwałe spożywanie witaminy B1 w ilości powyżej 3g/dobę może prowadzić do niekorzystnych zmian w organizmie jak drżenie mięśni i arytmia serca.
Jak uzupełniać witaminę B1?
W związku z tym, że organizm jest w stanie samodzielnie wytworzyć tiaminy, należy ją regularnie dostarczać wraz z pokarmem. Jednak osoby po 50 roku życia, a także przypadku osób żyjących w nadmiernym stresie, pijących duże ilości kawy i czarnej herbaty, czy też długotrwale spożywających alkohol istnieje duże ryzyko wystąpienia niedoboru witaminy B1. Również w przypadku kobiet w ciąży, przy cukrzycy, niedoborach żywieniowych, stwierdzonej nadczynności tarczycy czy osobom zmagających się z nerwobólami zalecane jest przyjmowanie odpowiedniej dawki witaminy B1. W pierwszej kolejności należy wykonać stosowne badania, mające na celu stwierdzenie w organizmie niedoboru witamin, kwalifikujących się do wprowadzenia do codziennej diety odpowiednich suplementów. Jak suplementować witaminę B1? Najpopularniejszą formą są kapsułki powlekane, a także tabletki. Optymalnym rozwiązaniem jest także witamina B complex, która dostarcza cały pakiet witamin z grupy B. Istotne jest, aby dawka witaminy B1 była jedynie uzupełnieniem diety, a nie jej zastępstwem.